هر ماده ای حس و حالی مخصوص به خود را دارد که بیننده نیز این حس و حال را دریافت می کند. البته این حس و حال همیشه یکسان نیست و هر ماده ای ممکن است در موقعیت های متفاوت حس و حالی متفاوت پدید آورد. برای اینکه تشخیص دهیم برای هر محیط، چه متریالی مناسب است باید از دو جهت به اندازه کافی مطالعه و بررسی داشته باشیم. یکی روی محیط مورد نظر و دیگری روی مواد در دسترس. ما در این مقاله سعی کردیم مزایا و معایب متریال مختلف در دکوراسیون را بررسی کنیم و بفهمیم کدام یک برای کدام مکان مناسب تر است.
کاربری محیط
اولین سؤالاتی که در انتخاب متریال مختلف در دکوراسیون باید پاسخ داده شوند این سؤالات هستند: چه استفاده ای از این محیط خواهد شد؟ آیا قرار است در آن یک مهد کودک طراحی شود؟ یا دفتر کار یک شرکت تبلیغاتی؟ آیا منزل مسکونی است؟ اگر چنین است آشپزخانه بخش مورد نظر ماست یا یک سالن پذیرایی؟
ابعاد و نور محیط
محیط مورد نظر بزرگ است یا کوچک؟ سقف بلندی دارد یا خیر؟ شکلی هندسی و مشخص دارد یا با یک فرم نامنظم و دفرمه رو به رو هستیم؟ نور محیط به خودی خود کافی است؟ پنجره زیاد دارد؟ در همین حد برای پی بردن به اینکه چه مسأله ای را برای حل کردن پیش رو داریم کافی است. با توجه به این مسائل نوع طراحی و استفاده از متریال مناسب برای دکوراسیون و تجهیز فضا می تواند بسیار متغیر باشد. هر ماده ای چند ویژگی فیزیکی دارد. مثل مقاومت، نرمی و زبری، قابل انعطاف بودن، برخورد با نور و… که آشنایی با این خواص و ویژگی ها انتخاب را بسیار آسان و مناسب تر می کند. بهتر است چند ماده مهم و پر کاربرد در امر دکوراسیون را با هم بررسی کنیم.
سنگ
از جهت استحکام شاید جزو ماده هایی است که حرف اول را می زند. رنگ بندی نسبتا متنوعی دارد اما در طیف رنگ های سنگین و خاکستری و خاموش. انعطاف ندارد اما می توان انواعی از آن را به شکلی برش داد و ابزار زد. نور را چندان منعکس نمی کند. شاید اگر خوب صیقل داده شود در این مساله نیز کارکرد بهتری داشته باشد. از لحاظ سطح لمس نیز صاف و سخت است. این ماده را می توان در قالب کفپوش، مجسمه، تزییناتی روی دیوار یا حتی به شکل طبیعی تراش نخورده در حالتی کاملا دکوراتیو و با روش های ابتکاری مانند آبنما یا روش های مختلف دیگر در خانه یا محل کار به کار برد.
این ماده حس استحکام و مقاومت را به بیننده القا می کند مثلا در دفتر کار یک مدیر موفق کفپوش سنگی به همراه مجمسه ای بزرگ از یک حیوان قوی از جنس سنگ تأثیر بصری لازم را ایجاد خواهد کرد اما همین ماده در یک مهد کودک قطعا انتخاب مناسبی نیست. چرا که آسیب پذیری کودکان را بالا می برد.
فلز
مقاوم ترین ماده ای که بشر برای ساخت و ساز از آن بهره می برد فلز است مانند سنگ می تواند به حالت صاف و سخت صیقل بخورد. برخلاف سنگ برخی از انواع آن انعطاف یا قدرت خمیدگی خوبی دارند. بسته به نوع ابزار خوردن و پرداخت شدنش، می تواند نور را در مراتب مختلف منعکس کند. در مقوله دکوراسیون بیشتر در قالب مبلمان، اشیای تزیینی یا تزییناتی روی دیوارها یا برخی مجسمه ها به کار می رود و در فضاهای مسکونی به ندرت ممکن است که در قالب سطوح گسترده مثل کفپوش یا دیوارپوش مورد استفاده قرار گیرد اما در فضاهای عمومی به صورت نما یا سطوح بزرگ عمودی از آن استفاده می شود.
چنین ماده ای جهت استحکام و زیبایی مثلا در آشپزخانه بزرگ یک هتل یا یک فروشگاه لوازم برقی خانگی انتخاب خوبی خواهد بود یا شاید تزیینات فلزی و مدرن در سرسرای ورودی یک بانک بزرگ حسی از امنیت و حفاظت از سپرده ها را به ارباب رجوع القا کند اما در یک گل فروشی تضاد بی تناسبی با روحیه لطیف گل و طبیعت آن خواهد داشت.
چوب
محبوب ترین ماده دکوراتیو چوب است. چوب می تواند در انواع قسمت های یک محیط به کار برده شود. از فونداسیون کلی بنا گرفته تا کفپوش و دیوار پوش و مبلمان و اشیای دکوراتیو و تزیینات و غیره. رنگ بندی های مختلف آن که خود دارای نقش و نگارهای متنوعی است دامنه انتخاب را بسیار گسترده می کند. استحکام آن در حد فلز یا سنگ نیست اما ماده ضغیف و بسیار آسیب پذیری هم محسوب نمی شود. با نور هم به روش های مختلفی تعامل می کند. شکل های مدرن تر و مصنوعی آن در قالب ام دی اف ها یا موادی از این قبیل نیز بسیار محبوب و پرکاربرد هستند.
این ماده تقریبا در هر محیطی می تواند مناسب و خوشایند به نظر برسد. استفاده از سطوح صیقلی و اشیای دارای گوشه های منحنی چوبی در یک مهد کودک حس خوبی از آرامش و ارتباط با طبیعت به وجود می آورد. در دفتر کار یک وکیل نیز نمادی از تجمل و موفقیت خواهد بود.
شیشه
شیشه قطعا جزو آسیب پذیرترین موادی است که در دکوراسیون داخلی استفاده می شود اما ویژگی هایی مانند عبور کامل نور یا انعکاس کامل آن وقتی به آیینه بدل می شود شفافیت آن و دیده شدن آنچه در سوی دیگر آن وجود دارد خصوصیاتی است که علی رغم شکنندگی بسیار این ماده را محبوب دکوراتورها و کاربران کرده است.
به علت شکنندگی زیاد قطعا در محیط هایی که کودکان و افراد آسیب پذیر در آن حضور دارند نباید استفاده شود اما در محیط های اداری حسی از شفافیت و اطمینان پدید می آورد.
مواد مصنوعی
مواد ساخته دست بشر نیز در دوران مدرن در امر دکوراسیون بسیار پر کاربرد شده اند. مواد به کار رفته در سقف های باریسول (سقف کشسانی) یا پلاستیک ها و پلکسی گلس ها که همگی در دسته مواد شیمیایی و مصنوعی قرار می گیرند این ویژگی را دارند که مستحکم و در عین حال منعطف و دارای قابلیت تغییر زیاد هستند.
این مواد چون دارای انعطاف بسیار زیادی در تقلید از انواع مواد طبیعی هستند می‌توانند در هر فرمی مانند مواد طبیعی به کار گرفته شوند. علاوه بر آن دارای مزایای دیگری هم هستند که مواد طبیعی از آن کم بهره اند و مثلاً موادی که در سقف های باریسول استفاده می‌شوند دارای چنان سبکی و انعطافی هستند که به راحتی می‌توانند بدون تحمیل وزن اضافه روی انواع سقف‌ها نصب شوند. استفاده از این مواد در مبلمان نیز بسیار رایج است و بسیاری از مبلمان مدرن و ماندگار در طی قرن اخیر از این مواد ساخته شده اند. از انواع آن می توان به فایبرگلاس و پلکسی گلس اشاره کرد.
قاعدتا بهترین راه حل برای استفاده از متریال مختلف در دکوراسیون فضای مورد نظرتان ترکیب این مواد و آنچه برای محیط مناسب تر و کاربردی تر به نظر می رسد است. زیبایی حاصل از ترکیب این مواد با سلیقه یک طراح خوب همان چیزی است که نهایتا بیننده را به اعجاب وا می دارد.